Kent konseyi, kentteki önemli aktörleri bir araya getiren bir platformdur. Kamu kurumlarının, sivil toplumun, meslek örgütlerinin, siyasi partilerin ve muhtarların temsilcileri, kent konseyinde bir araya gelir. Kent konseyi, her türden farklılığa açık olarak bir kentin büyük buluşma arenasıdır. Kent konseyi dışlayıcı ve ayrıştırıcı olmak yerine, olabildiği kadar çok kapsayıcı olma ilkesine dayalıdır.
Kent konseyinin hukuki dayanağı, belediye kanunudur (madde 76). Kent konseyinin ilk kuruluşu, belediye başkanının çağrısıyla olur. Ancak kent konseyi, belediyenin bir birimi, müdürlüğü veya uzantısı değildir. Sivil bir oluşumdur.
Kent konseyleri, demokratik katılımı kolaylaştırmak ve geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Türkiye’de kent konseyi, en önemli kurumsal katılım aracıdır.
Kent konseyinin temel işlevleri, kentteki çeşitli aktörlerden oluşan bileşenleri ve paydaşları ile kentteki sorunları ortak akılla tartışmak; farklı paydaşlar arasında uzlaşma ortamları sağlamak; kamu kurumları ile toplum kesimleri arasında yeni köprüler ve diyalog kanalları kurmak; demokratik katılımı geliştirmek ve sivil toplumu güçlendirmektir. Kent konseyi, kentte gönüllü dayanışmayı harekete geçiren bir kurumdur.
Kent konseyi, temel işlevlerini hayata geçirebilmek ve katılımı sağlamak için, bir iç organizasyona sahiptir. Kentteki çeşitli kurumların temsilcileri, kent konseyinin üyeleridir ve bunlar aynı zamanda konseyin genel kurulunu oluşturur. Genel kurul; konsey yürütme kurulu, konsey başkanı ve konsey genel sekreterinin seçiminde söz sahibidir. Kent konseyinin çalışmalarını, kent konseyi başkanı ve genel sekreteri koordine eder.
Kent konseyinde sorunların, fikirlerin ve projelerin geniş biçimde tartışılacağı ilk yer, çalışma gruplarıdır. Kent konseyi, üyelerin talepleri, eğilimi ve kentin öncelikleri doğrultusunda pek çok çalışma grubu kurar. Çalışma grupları, tematik / konu bazlı gruplardır. Bu gruplara katılabilmek için, kent konseyi üyesi olmak şart değildir. Çalışma grupları, daha geniş yelpazede bir katılıma imkan sağlar. Bu gruplarda pek çok konu ele alınır, tartışılır, raporlaştırılır. Bu raporlar ve öneriler, konseyin yetkili kurullarında görüşüldükten sonra, belediye yönetimiyle ve diğer ilgili kurumlarla paylaşılır, konunun takibi yapılır.
Kent konseylerinde kadın meclisi, çocuk meclisi, gençlik meclisi vb. meclisler kurulabilir.
Belediye kanunu, kent konseyini sivil bir platform olarak öngörmüştür. Ona bir tüzel kişilik vermemiş, özel bir bütçe tahsis etmemiştir. Ancak kanun, kent konseyinin faaliyetlerini yürütebilmesi için gerekli ayni ve mali destekleri belediyelerin yapmasını emretmiştir. Bu nedenle belediyeler bütçelerini yaparken, kent konseyi faaliyetlerini destekleyecek gider kalemlerini de bütçeye koyarlar.
Belediye ile kent konseyi arasında yakın bir ilişki vardır. Bu ilişkinin niteliği değişkenlik gösterir. Beşiktaş Kent Konseyi, kendi Yönergesinde, bu ilişkinin ılımlı mesafe ilkesine dayalı olmasını kabul etmiştir. Kent konseyi, belediyeyle yakın diyalog içinde olan ancak kendi duruşunu koruyarak kentin sorunlarının konuşulmasına, tartışmasına ve ortaklaşılan çözümlerin takibinin yapılmasına katkı sağlayan bir kurumdur.
